Đền chính Cô Đôi Thượng Ngàn ở đâu..?
Đền chính Cô Đôi Thượng Ngàn nằm ở thôn Bồng Lai, xã Văn Phương, Nho Quan, Ninh Bình là nơi cô giáng sinh. Ngoài ra còn đền Bồng Lai tọa lạc tại trong động Thiên Thai, khu vực núi Đầu Rồng, thị trấn Cao Phong, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình.



→ Đền Mẫu Sòng Sơn Thanh Hóa thờ ai..?
→ Kiến trúc Đền Sòng Sơn Thanh Hóa..?
Cô Đôi Thượng Ngàn là ai..? Sự tích Cô Đôi Thượng Ngàn..
Cô Đôi Thượng Ngàn là Sơn Tinh công chúa con Đế Thích trên Thiên Cung. Cô hạ giáng sinh xuống một gia đình quang lang họ Hà ở phủ Nho Quan, Ninh Bình vốn là một vị quan đức độ, chăm lo đời sống nhân dân trong vùng nhưng mãi chưa có một mụn con. Gia đình lập đàn cầu xin phát tâm gửi vào trời xanh, đã thấu tới Ngọc Hoàng. Một thời gian sau phu nhân quan Họ Hà đã hạ sinh một bé gái xinh xắn tuyệt trần.

Đến năm con gái lên bốn tuổi, cả gia đình quan lang họ Hà chuyển tới Mường Thàng nhậm chức. Mường Thàng ngày ấy thuộc thị trấn Cao Phong, huyện Cao Phong, tỉnh Hòa Bình ngày nay vốn thiếu thốn nước sinh hoạt. Dưới chân núi Đầu Rồng có một con suối thần, nước cứ chảy miết, trong mát quanh năm. Dân làng thường ra suối gánh nước về dùng, năm 12 tuổi cô con gái cũng thường ra gánh nước phụ giúp cha mẹ. Trong một lần gánh nước đi qua cô đã gặp một bà lão ăn xin, bệnh tật cầu xin sự giúp đỡ của dân làng nhưng chỉ có cô gái đỡ bà dậy và cho bà uống nước.
Sau hành động của cô gái bỗng nhiên từ đâu mây đen gió bấc ùn ùn kéo tới, bà già ốm yếu bệnh tật biến thành Bà Chúa Thượng Ngàn chuyên cai quản vùng núi rừng nói với cô rằng: “Ta là Đức Mẫu Thượng Ngàn, kiếp trước con là tiên nữ trên Thiên Đình kiếp này giáng sinh xuống trần gian, thấy con là người hiền lành, tốt bụng, đức độ hay giúp đỡ người khác. Nay ta độ con thành tiên trở về hầu cận bên cạnh ta, học phép mà cứu giúp chúng sinh.”
Sau khi về hầu cậu Mẫu Đệ Nhị Thượng Ngàn cô đã học phép thuật và dong ruổi cứu giúp nhân dân Khắp mười tám cửa rừng, tiếng tăm Cô trải dài. Nhiều người biết đến, kính cẩn, thờ phụng Cô. Trong đại lễ tưởng nhớ, người ta thường mặc áo cánh xanh, quần đen, đầu vấn khăn vành dây kết hoa để chứng lễ.

Ngày tiệc Cô Đôi Thượng Ngàn
- Ngày 06 tháng 01: Khánh tiệc Cô Đôi Thượng Ngàn.




Sắm dâng lễ Cô Đôi Thượng Ngàn
Thông thường, những người đến lễ sắm một mâm cỗ đầy đủ gồm một đĩa hoa, một đĩa quả gồm nhiều loại quả, một cơi trầu, quả cau, một cút rượu, xôi thịt, một tập giấy tiền, thẻ hương cùng một cánh sớ trình cô.
Sau khi dâng những thức lễ này trên ban thờ thánh, bạn chờ hết một tuần hương rồi hạ lễ. Riêng cánh sớ và giấy tiền đem đi hóa tại nơi hóa sớ của đền.
Một mâm lễ vật dâng lên Cô Đôi Thượng Ngàn nên đầy đủ những vật phẩm sau:
1 lọ hoa tươi và 1 đĩa quả tươi.
1 đĩa xôi, 1 con gà luộc và 1 cút rượu trắng. Nếu không sử dụng gà luộc, bạn có thể thay thế bằng một khổ thịt luộc.
1 cơi trầu cau têm cánh phượng.
1 mâm tiền vàng.
1 đĩa oản xanh.
Thẻ hương cùng một cánh sớ trình cô.


Người có căn Cô Đôi Thượng Ngàn là gì..?
Người có duyên cơ sâu dày với nhà thánh ắt sẽ có căn với một trong các vị thánh. Những người mang căn vị thánh nào thì mang dáng dấp vị thánh đó. Khi đó, người nào nặng căn thì sẽ phải lập đàn mở phủ thờ nhà ngài. Nếu không sẽ bị ngài quở phạt. Bởi nghĩa vụ của phận tôi con nhà thánh là phải phụng sự nhà ngài cả đời. Một năm bắc ghế hầu đồng hai lần, tuần tiếc tiệc gì cũng phải lễ cha, lễ mẹ.
Với những người mang căn Cô Đôi, thường họ sẽ có khả năng xem bói, chữa bệnh và bắt đồng. Và giống như Cô Đôi Thượng Ngàn, họ cũng mang ngoại hình xinh đẹp cùng tính cách thông minh, nhanh nhẹn, cốt cách thanh cao của bậc nhà tiên thánh.

Hát văn Cô Đôi Thượng Ngàn – Văn Cô Đôi Bồng Lai
Cô Đôi Thượng Ngàn
Dâng văn cô đôi thượng ngàn
Sơn tinh công chúa lai loan ngự về
Hầu vua hầu mẫu tam tòa
Tay tiên gót ngọc vào ra sớm chiều
Môi son má phấn mỹ miều
Tiêu giao một thú hữu tình bao la
Quảng bình thanh hóa vào ra
Lẵng hoa cô quẩy dáng người thướt tha
Đông cuông tuần quán bảo hà
Dạo chơi lũng cú tà pình sa pa
Xuân về đồi núi nở hoa
Chân quán xà cạp vô qua ninh bình
Cô đôi càng nhìn đồi núi càng xinh
Cô chơi bốn mùa gió mát trăng thâu
Hoa thơm cỏ lạ mây mầu ấm êm
Vận thú rừng sim ao cá
Đọn măng giang măng nứa măng tre
Có bạn tiên đủng đỉnh ra về
Nón tiên hải xảo lãng khuê ngạt ngào
Sớm sông lô tối cô vào tuần hạc
Bạn tiên ngồi đàn hát líu lo
Rượu tăm hiến đủ ba vò
Cơm lam thịt kính khế chua măng vầu
Hoa cẩm chướng trà mi đua nở
Đóa mận đào rực rỡ phô hương
Đêm đêm dạn dầy tuyết sương
Mà sao cô đôi trên non có một mình
Rừng thu trăng gọi hòa bình
Hoa phô sắc thăm bên hình thác reo
Nước suối lượn qua đèo róc rách
Ngôi đền thờ tùng bách phất phơ
Ngoài bể nam cá lượn lửng lờ
Trên ngàn chim liệng cứ ngẩn ngơ từng đàn
Đội ngư phường đua chèo bẻ lái
Vượt lên hình thác thác cái ghềnh con
Thác chèn bắc nhịp hò khoan
Phố lu trai ngút cô lại sang chơi đền và
Nón tu lở áo hoa đủng đỉnh
Đàn ngũ âm tang tính tình tang
Đêm thanh mắc võng giữa ngàn
Bạn tiên hội họp khúc đàn reo ca
Phép tiên biến hiện núi giùm vô qua
Tức thời cô về tới ỷ la
Đi tới đèo kẻng lại ra công đồng
Tay tiên múa lượn khúc rồng
Non bồng chốn ấy yên viên vui vầy
Mây thấp thoáng trăng cao lặng lẽ
Ánh sao trời khéo vẽ cảnh tiên
Nhớ ơn cô bản mường ghi nhớ
Lập đền thờ cô thượng tối linh
Bài sai tối thiểu lục cung
Nàng ân nàng ái vốn dòng
Tính cô hay măng trúc măng gia
Măng tre măng nứa cơm lam chè gừng
Tính hay sim mái đi tìm
Thiều quang sáng tỏ núi đồi
Trời một bầu xuân sắc tốt tươi rườm rà
Lên trên ngàn lắm quả nhiều hoa
Cô đôi đốt đuốc vào ra sớm chiều
Chiếc gùi mây nặng trĩu lưng đeo
Nón tiên hải xảo mỹ miều xinh tươi
Con dao thoai tui vóc bên người
Vin cành hái quả nói cười líu lo
Hái đào lê cam quýt nhãn dừa
Bạch lê hồng thị vải thiều chanh dây
Trời một bầu phong nguyệt vô biên
Lên rừng hái qủa đào tiên cô đem về
Trên ngàn xanh cam quýt xum xuê
Tay tiên bẻ lá vin cành hoa thơm quả ngọt hái dành đời sau
Chân cô đã bước tới đâu
Gieo mầm nhân nghĩa bắc cầu kim hoa
Cô đẹp như sao bắc đẩu sông ngân hà
Đôi tay lấp lánh như là ánh sao băng
Cô đẹp như tố nữ trong cung hằng
Xe loan thánh giá hồi cung.
Văn Cô Đôi Thượng Ngàn
Bồng Lai là cảnh thiên thai
Tấu Cô Đôi Thượng đại tài ai qua
Hầu vua hầu mẫu ba toà
Tiếng tăm lừng lẫy chúa bà yêu thương
Về đồng đánh phấn soi gương
Lược ngà chải chuốt dây cương đội đầu
Rong chơi quán Sở, Tần lầu
Xe giá lên chầu thượng đế vua cha
Đệ tử Cô vô số hằng hà
Chiêu tài tiếp lộc gần xa cho đồng
Hầu vua hầu mẫu bơ toà
Vua cha cũng quý, chúa bà yêu thương
Về đồng đánh phấn soi gương
Khăn xanh lấy chít dây cương đội đầu
Rong chơi quán Sở, Tần lầu
Loan giá lên chầu thưọng đế vua cha
Đền thờ Cô vô số hằng hà
Ban tài tiếp lộc gần xa cho đồng.
Đứng trên ngàn rừng xanh bát ngát
Thấy cô về ngỡ Phật quan âm
Tay đàn miệng hát ca ngâm
Điểm đa điểm đót tiếng trầm nhặt khoan
Vượn trên non ru con rầu rĩ
Chim dưới ngàn năn nỉ véo von