Đình Chèm ở đâu..?
Đình Chèm là ngôi đình của làng Chèm (tên chữ là Thụy Phương), nay thuộc phường Thụy Phương, quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội.
→ Lễ hội Đền Hùng tổ chức vào ngày bao nhiêu dương lịch năm 2025
Giới thiệu về đình Chèm
Đình Chèm hay còn gọi là Đền Chèm là ngôi đình cổ lâu đời nhất của Việt Nam tọa lạc tại làng chèm, thụy phương, từ liêm, hà nội. Theo truyền thuyết Đình Chèm được xây từ thời vua An Dương Vương.
Chèm là tên nôm, tên chữ là Thụy Điềm, sau đổi là Thụy Hương, rồi lại đổi là Thụy Phương. Chữ Chèm trong tiếng Việt cổ là T’lem (đọc là Tờ-Lèm), khi đọc theo lối Hán hoá là Từ Liêm, bởi vậy có thể coi đây là một trong những nguồn gốc tạo nên tên gọi huyện Từ Liêm (mà nay là hai quận Nam Từ Liêm và Bắc Từ Liêm).
→ Quần thể di tích Côn Sơn – Kiếp Bạc ở tỉnh nào, thờ những ai..?
Đình Chèm thờ chính Thượng đẳng Thiên vương Lý Ông Trọng (Lý Thân hay Đức Thánh Chèm). Ông là nhân vật lịch sử từ thời An Dương Vương. Người có công bảo vệ đất nước trong cuộc xâm lăng của giặc Ai Lao và cùng Thục Phán đánh đuổi giặc nước Tần xâm lăng. Sau đó Thục Phán lên làm vua lấy hiệu là An Dương Vương. Lý Thân còn gắn liền với giai thoại tạo mối bang giao giữa hai nước Thục – Tần, sau khi sang giúp Tần Thủy Hoàng đánh đuổi giặc Hung Nô. Tần Thủy Hoàng phong ông làm tư lệnh Hiệu úy và nhờ Ông đi dẹp giặc Hung Nô, cho xuất 10 vạn quân trấn ải Hàm Dương. Thắng trận trở về, vua Tần phong ông chức Phụ Tín Hầu và gả Hoàng Phi Bạch Tĩnh Cung Công Chúa cho. Nhà Tần muốn giữu ông lại nhưng Lý Thân đã từ bỏ vinh hoa phú quý để trở về nước. ông được vua Thục An Dương Vương phong tước Đại Vương.
Để tưởng nhớ công đức của Đại Vương, dân làng lập đền thờ ông tại Đình Chèm.
Đình Chèm thờ ai
Đình Chèm còn được gọi là đền Chèm, thờ Đức Ông Lý Ông Trọng cùng Đức Bà Bạch Tĩnh Cung và ông Sứ Nguyễn Văn Chất.
- Thượng Đẳng Thiên Vương (Hy Khang Thiên Vương) Lý Ông Trọng: thần chủ
- Hoàng Phi Bạch Tĩnh Cung Công Chúa: con gái Tần Thủy Hoàng, vợ của Thánh Chèm
- Ông Sứ: ân nhân của thánh Chèm, chữa bệnh cho Thánh, được phối thờ ở gian bên phải tòa đại bái khi nhìn từ ngoài vào
- Lục vị Thánh Vương tử: các con của Thánh Chèm, 4 trai, 2 gái
Kiến trúc đình Chèm
Đình Chèm được xây dựng trên khu đất 0,5 ha theo lối kiến trúc truyền thống nội công ngoại quốc mặt hướng bắc nhìn ra sông Hồng. Phía ngoài cổng vào Đình Chèm là nghi môn ngoại có 4 cột tứ trụ cổ kính rêu phong. Phía sau là dãy nhà tam quan Đi vào bên trong Đình Chèm có lối kiến trúc tinh xảo cổ kính như chân tảng kê cột gỗ, mái đình xà cột kèo gỗ chạm chổ tinh vi. Đặc biệt bên trong có có hai pho tượng vợ chồng Lý Thân bằng gỗ sơn son thếp vàng tạc năm 1888. Ngoài ra hai bên còn có tượng 6 người con của ông bà gọi là Lục vị vương. Tất cả các dẫy nhà đều có hệ thống bậc thềm đá bó vỉa bao quanh đi lên.
Đình Chèm đặc biệt hơn nhiều ngôi đình khác là ngoài phương đình ở chính giữa sân, còn có 2 nhà bia đá gọi là tiểu phương đình ghi lại công đức Đức Thánh Lý Ông Trọng, tất cả đều được chống bởi dàn chân tảng đá kê cột vuông vuông, bên trên là kiến trúc 8 mái đầu rồng uốn lượn đẹp mắt.
Nghi môn nội xây theo kiểu ba gian, bốn mái và năm cửa ra vào xuyên suốt 3 dãy nhà liền nhau. Khu nhà bia, sân đình, tả – hữu mạc, phương đình tám mái và toà đại bái cùng hậu cung tạo thành hình chữ Công. Ngoài hiên và bên trong dãy nhà Đại Bái và nhà Hậu Cung có các họa tiết hoa văn bằng gỗ quý, đồng thau, đắp vữa như hai đầu nóc đắp hình long mã, Hai đầu kìm là những hình đao cong vút, có trang trí nghê với tư thế vờn mây, trên mình có khảm sứ, nghệ thuật chạm khắc ở đây chủ yếu là những linh vật như rồng, phượng, chim, cá, rùa, long mã và những con vật gắn với tư duy của người Việt xưa. Tất cả đều được trống bởi hệ thống chân tảng đá và cột gỗ quý trường tồn với thời gian từ rất lâu.
Đình chèm ngày công nhận
Năm 2017 Thủ tướng Chính phủ quyết định công nhận đình Chèm là di tích quốc gia đặc biệt tại Quyết định số 2082/QĐ-TTg ngày 25/12/2017.
Ý nghĩa lễ hội Đình Chèm
Hội Chèm diễn ra từ ngày 14 đến ngày 16 tháng 5 âm lịch, trong đó ngày 15 là ngày hội chính. Đình Chèm là lễ hội lâu đời hơn 2000 năm, với sự tham gia của người dân 3 làng: Làng Chèm – phường Thụy Phương; làng Hoàng Liên, Hoàng Xá – Phường Liên Mạc. Người dân Hà Nội có câu ca dao ca ngợi hội Đình Chèn như sau:
“Thứ nhất là hội Cổ Loa, Thứ hai hội Gióng, Thứ ba hội Chèm”
Vào sáng ngày 15/5/âm lịch là chính hội có sự kiện đáng chú ý nhất là lễ rước nước. Ba làng cử 3 con thuyền ra giữa sông Hồng múc nước đổ vào Chĩnh, sau đó nước được rước về Đình Chèm, nước này được lấy để làm lễ Mộc Dục tắm bài vị cho Đức Thánh. Lễ rước nước là hoạt động mang đặc tính dấu vết của tín ngưỡng thờ nước của người thời cổ xưa rất tiêu biểu cho sinh hoạt văn hóa phổ biến trong cư dân nông nghiệp lúa nước đồng bằng sông Hồng.
Phần hội được tổ chức với nhiều trò chơi dân gian như Thi làm chè kho, thi bơi, thi vật, thi bắt vịt nước, chơi cờ người, tổ tôm điếm, đấu vật, giao lư văn nghệ như hát quan họ..Ngoài ra còn có cuộc thi phóng sinh thả chim bồ câu bay lên trời rất đặc trưng.
